Linh Kiện Lắp Ghép
Linh Kiện Truyền Động
Sơn – Keo – Hóa Chất
Vật Tư Điện
Vật Tư Đường Ống
Vật Tư Khí Nén
Dụng Cụ Đo
Phụ Kiện Nâng Hạ
Vật Tư Gia Công
Dụng Cụ Cầm Tay
Thiết Bị An Toàn
Thiết Bị IOTCơ Khí, Internet of Thing
Cách chọn chuẩn tinh và chuẩn thô trong cơ khí chế tạo
Cách chọn chuẩn tinh và chuẩn thô trong cơ khí chế tạo
Giới thiệu
Trong cơ khí chế tạo, việc chọn chuẩn thô và chuẩn tinh đóng vai trò quan trọng để đảm bảo độ chính xác và chất lượng của chi tiết gia công. Chuẩn là một bề mặt hoặc điểm trên chi tiết được chọn làm cơ sở để thiết lập vị trí khi gia công. Chuẩn thô là bề mặt ban đầu dùng để gia công sơ bộ, còn chuẩn tinh là bề mặt được chọn để gia công chính xác sau khi đã qua các bước gia công thô.
1. Chuẩn thô là gì?
Chuẩn thô là bề mặt hoặc điểm được chọn để làm chuẩn cho các nguyên công gia công thô, thường được sử dụng để định vị và kẹp chặt chi tiết trong các nguyên công gia công ban đầu. Chuẩn thô có vai trò xác định vị trí của phôi trong không gian và tạo điều kiện thuận lợi cho các bước gia công tiếp theo.
Tiêu chí chọn chuẩn thô:
- Chọn bề mặt ít quan trọng: Thường chọn các bề mặt ít quan trọng về độ chính xác và chất lượng, bởi trong các nguyên công thô, sai lệch kích thước là không thể tránh khỏi.
- Dễ kẹp chặt và định vị: Bề mặt được chọn làm chuẩn thô phải đảm bảo dễ dàng kẹp chặt phôi một cách chắc chắn và an toàn để thực hiện gia công.
- Ổn định và đủ chắc chắn: Bề mặt chuẩn thô phải đảm bảo độ cứng và độ ổn định để chịu được các tác động khi gia công.
- Đảm bảo vật liệu thừa đủ cho gia công tinh: Sau khi sử dụng chuẩn thô, phải đảm bảo còn đủ lượng vật liệu thừa để tiếp tục các bước gia công tinh mà không làm giảm chất lượng chi tiết.
Ví dụ về chuẩn thô:
Trong một chi tiết gia công như trục, phần ngoài của phôi hoặc một phần bề mặt chưa gia công có thể được chọn làm chuẩn thô cho quá trình gia công ban đầu như tiện hoặc phay thô.
2. Chuẩn tinh là gì?
Chuẩn tinh là bề mặt hoặc điểm được chọn để làm chuẩn trong quá trình gia công tinh, thường được sử dụng để gia công các bề mặt đòi hỏi độ chính xác cao và hoàn thiện tốt. Chuẩn tinh được sử dụng trong các nguyên công gia công sau khi chi tiết đã được định hình sơ bộ từ các nguyên công thô.
Tiêu chí chọn chuẩn tinh:
- Chọn bề mặt đã được gia công thô: Chuẩn tinh thường được chọn từ các bề mặt đã qua gia công thô hoặc bán tinh, để đảm bảo độ chính xác cao cho các bước gia công tiếp theo.
- Độ chính xác cao: Bề mặt chuẩn tinh phải đảm bảo có độ chính xác cao để gia công các bề mặt khác với sai số nhỏ.
- Ổn định và đảm bảo chất lượng gia công: Bề mặt chuẩn tinh phải ổn định và không bị biến dạng trong quá trình gia công, đảm bảo chất lượng cuối cùng của sản phẩm.
- Tránh hiện tượng chuẩn trùng: Khi chọn chuẩn tinh, cần tránh hiện tượng chọn lại cùng một bề mặt đã làm chuẩn thô để tránh sai số và đảm bảo độ chính xác cao nhất cho chi tiết.
Ví dụ về chuẩn tinh:
Trong quá trình gia công trục, sau khi đã gia công thô các bề mặt tròn ngoài, bề mặt đã gia công này có thể được chọn làm chuẩn tinh cho các bước gia công tiếp theo như tiện tinh hoặc mài để đạt được độ chính xác cao.
3. Nguyên tắc chọn chuẩn thô và chuẩn tinh
3.1 Nguyên tắc chọn chuẩn thô
- Đảm bảo đủ lượng dư gia công: Chuẩn thô phải được chọn sao cho đảm bảo sau gia công thô, vẫn còn đủ lượng dư để thực hiện gia công tinh.
- Dễ dàng định vị và kẹp chặt: Chuẩn thô phải đảm bảo dễ dàng kẹp chặt phôi và định vị chính xác.
- Tính đến độ chính xác yêu cầu của chuẩn tinh: Khi chọn chuẩn thô, cần tính đến việc sau này có thể chuyển sang chuẩn tinh với độ chính xác cao hơn.
3.2 Nguyên tắc chọn chuẩn tinh
- Chọn bề mặt đã qua gia công thô hoặc có độ chính xác cao: Để đảm bảo độ chính xác cho gia công tinh, chuẩn tinh phải được chọn từ bề mặt đã qua gia công thô hoặc bề mặt có độ chính xác cao.
- Tránh chọn lại chuẩn thô: Không nên chọn lại chuẩn thô làm chuẩn tinh để tránh sai số chồng chéo và đảm bảo độ chính xác.
- Đảm bảo khả năng kẹp chặt ổn định: Chuẩn tinh phải đảm bảo chi tiết được kẹp chặt ổn định, không bị dịch chuyển trong quá trình gia công.
4. Các phương pháp chọn chuẩn trong gia công
4.1 Phương pháp chuẩn cố định
Phương pháp chuẩn cố định là phương pháp sử dụng một bề mặt cố định làm chuẩn cho toàn bộ quá trình gia công. Phương pháp này giúp giảm thiểu sai số và đảm bảo độ chính xác giữa các bước gia công.
4.2 Phương pháp chuẩn chuyển đổi
Trong phương pháp chuẩn chuyển đổi, chuẩn thô được thay thế bằng chuẩn tinh sau khi gia công thô. Điều này đảm bảo độ chính xác cao hơn trong quá trình gia công tinh.
5. Tác động của chuẩn đến chất lượng sản phẩm
Việc chọn chuẩn đúng không chỉ giúp đảm bảo độ chính xác trong gia công mà còn giảm thiểu sai số và tăng chất lượng của sản phẩm. Chuẩn tinh giúp định vị các bề mặt gia công tinh, làm cho bề mặt sản phẩm cuối cùng đạt được độ hoàn thiện cao, còn chuẩn thô đảm bảo tính ổn định và an toàn trong gia công sơ bộ.
6. Kết luận
Việc chọn chuẩn thô và chuẩn tinh trong cơ khí chế tạo là yếu tố then chốt quyết định độ chính xác và chất lượng của chi tiết gia công. Việc hiểu rõ các tiêu chí chọn chuẩn và tuân thủ các nguyên tắc cơ bản giúp tối ưu hóa quá trình sản xuất, đảm bảo độ chính xác và hiệu quả kinh tế trong chế tạo sản phẩm.
